Ingrediënten
BENZOPHENONE-4
Nederlandse Beschrijving
Benzofenon-4; Sulisobenzon; 5-Benzoyl-4-hydroxy-2-methoxybenzeensulfonzuur
Functie(s) van dit ingrediënt in cosmetische producten
LICHT STABILISERENDE STOF
Bescherming van het cosmetische product tegen aantasting door licht
UV-ABSORBER
Beschermt het cosmetische product tegen aantasting door UV-licht
UV-FILTER
Beschermt de huid of het haar tegen schadelijke UV-straling
Origine
synthetisch
Voorkomen in cosmetica
Als UV-filter in anti-zonnebrandproducten en andere cosmetica met UV-bescherming (verzorgingsproducten, decoratieve cosmetica); als een UV-absorber ter bescherming van o.a. geurstoffen, kleurstoffen en actieve ingrediënten in het product en om kunststofverpakkingen te beschermen
Voorkomen in andere producten
Als foto-initiator in UV-hardingstoepassingen (zoals inkt en coatings in de grafische industrie)
Achtergrondinformatie over het gebruik in cosmetica
Benzofenonen zijn organische verbindingen uit de groep van ketonen en aromaten. Benzofenon-3, benzofenon-4 en benzofenon-5 zijn volgens de Europese Cosmeticaverordening goedgekeurde UV-filters in anti-zonnebrandproducten. Benzofenon-4 is een oplosbaar, organisch UV-BB-filter (breedspectrumfilter) dat de huid beschermt tegen zowel UV-B- als UV-A-straling. De maximumconcentratie van benzofenon-4 (als zuur) is 5%. UV-filters minimaliseren de ongewenste effecten van UV-straling op de huid en zijn daarom een belangrijk bestanddeel van anti-zonnebrandproducten. Door de huid te beschermen tegen de gevaarlijke straling van de zon, dragen ze bij aan het voorkomen van vroegtijdige veroudering van de huid door licht en huidkanker. In dit verband wordt een onderscheid gemaakt tussen oplosbare organische UV-filters en filters op basis van minerale en/of organische pigmenten. Daar waar oplosbare organische UV-filters de UV-straling absorberen, omzetten in warmte en een onzichtbaar beschermend schild vormen in de bovenste huidlaag, reflecteren, verstrooien en absorberen UV-filters op basis van pigmenten de straling van de zon al op het huidoppervlak. Organische UV-filters absorberen de energie van het ultraviolette gedeelte van het licht in het bereik van ongeveer 280 tot 400 nm. In dit verband moet de energie van het geabsorbeerde foton overeenkomen met de energie die nodig is om het elektron in het molecuul van de filterstof van een lage naar een hogere baan te krijgen. Wanneer het elektron terugvalt in zijn oorspronkelijke baan, wordt de geabsorbeerde energie afgegeven in de vorm van warmte, of als straling met een langere golflengte, waardoor deze onschadelijk wordt. De organische UV-filters onderscheiden zich onder andere door de plaats van het absorptiegebied, de fotostabiliteit, de oplosbaarheid en het doordringingsvermogen. Afhankelijk van het golfbereik van de ultraviolette straling die door het UV-filter wordt geabsorbeerd, wordt een onderscheid gemaakt tussen UV-A, UV-B en breedspectrumfilters.
Informatie over veilig gebruik
Overeenkomstig de Europese Cosmeticaverordening 1223/2009/EG, die van toepassing is op de gehele Europese markt, worden UV-filters gedefinieerd als stoffen die uitsluitend of voornamelijk bedoeld zijn om de huid tegen bepaalde UV-straling te beschermen door UV-straling te absorberen, te reflecteren of te verstrooien. In Annex VI bij de Verordening wordt vastgesteld welke stoffen als UV-filters in cosmetische producten mogen worden gebruikt. In deze zogenaamde positieve lijst van UV-filters worden maximumconcentraties voor het gebruik van deze stoffen in cosmetische producten voorgeschreven en worden zo nodig aanvullende voorwaarden voor het gebruik vastgesteld. Voordat zij in Annex VI worden opgenomen, worden de UV-filters selectief op hun toxicologische veiligheid onderzocht en aan uitgebreide proeven onderworpen. De producenten moeten met uitgebreide wetenschappelijke onderzoeken aantonen dat ze veilig zijn voor de gezondheid. Bovendien worden de goedgekeurde filters opnieuw beoordeeld en wordt de lijst aangepast in geval van mogelijke afwijkingen op basis van nieuwe wetenschappelijke bevindingen, of het marktoezicht.
Waarom hebben we het erover?
Benzofenon-4 en benzofenon-5 behoren tot de familie van benzofenonen, die ook somige gelijksoortige structuren bevat die ervan worden verdacht hormoonverstoorders te zijn. Ze worden er ook van verdacht het water te verontreinigen en aquatische organismen in gevaar te brengen. De feiten: Benzofenon-5 is een derivaat van benzofenon-4. Daarom worden zij samen beoordeeld. Bij de maximumconcentraties die in cosmetica zijn toegestaan, zijn de veiligheidsmarges veel hoger dan de veiligheidsmarge die door Europese deskundigen wordt geëist om een veilig gebruik ervan te garanderen (meer dan 60 maal). Om de niet-toxische dosis (referentiewaarde) te overschrijden zou men dus dagelijks meer dan 1.000 tubes anti-zonnebrandcrème moeten verbruiken (vrouw van 57 kg, tube van 100 ml). Europese deskundigen hebben besloten de mogelijk hormonale werking van 28 stoffen waarvan vermoed wordt dat zij hormoonverstoorders zijn, opnieuw te onderzoeken. De benzofenonen-4 en -5, die tot de benzofenonenfamilie behoren, zijn in deze herevaluatie opgenomen. Belangrijke punten om mee te nemen: Het Europese comité van deskundigen (SCCS) beschouwt het gebruik van benzofenon-4 en benzofenon-5 in cosmetische producten als veilig voor de menselijke gezondheid. Gezien de gezondheidsrisico's die blootstelling aan de zon met zich meebrengt (huidveroudering, huidkanker) blijft het gebruik van anti-zonnebrandmiddelen en/of uv-beschermende kleding van essentieel belang. Wat het milieu betreft, is benzofenon-4 slecht biologisch afbreekbaar, maar het accumuleert niet in de voedselketen. Er zijn geen gegevens beschikbaar over benzofenon-5, maar dat wordt zelden in cosmetica gebruikt.
Verdere informatie
Ter bevestiging van een vermoeden van een contactallergie kan deze stof routinematig worden getest in de plakproef (epicutane test) bij de dermatoloog.
Behoort tot de volgende stofgroepen
Cosmetica Regulering
Cosmetica-ingrediënten zijn wettelijk gereguleerd. Let op: er kunnen andere regels gelden voor cosmetische ingrediënten buiten de EU.