METHYLPARABEN

Nederlandse Beschrijving

Methylparabeen, Methyl-4-hydroxybenzoaat; 4-Hydroxybenzoëzuur, Methylester

---

Functie(s) van dit ingrediënt in cosmetische producten

CONSERVEERMIDDEL

Beschermt cosmetische producten tegen microbieel bederf

---

Origine

synthetisch

---

Voorkomen in cosmetica

In huidverzorgings- en reinigingsproducten zoals emulsies, crèmes, shampoos, maar ook in stylingproducten en vele andere cosmetische producten

---

Voorkomen in andere producten

Parabenen verlengen ook de houdbaarheid van geneesmiddelen en bepaalde voedingsmiddelen (zoals salades, vis of mayonaise). Zoals alle conserveermiddelen beschermen ze tegen microbieel bederf, en waarborgen zo de veiligheid van de producten voor de consument.

---

Achtergrondinformatie over het gebruik in cosmetica

Conserveermiddelen beschermen cosmetische producten tegen microbieel bederf en leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de gezondheid van de consument. Conserveermiddelen zijn met name noodzakelijk als een cosmetische formulering water bevat omdat micro-organismen zich kunnen vestigen en vermeerderen in een aquatisch (water-bevattend) milieu. Cosmetica bevatten vaak meer dan één conserverende stof en deze conserverende systemen kunnen tegelijkertijd tegen verschillende bacteriën, gisten of schimmels inwerken. Elk van deze stoffen wordt uitvoerig getest en beoordeeld (individueel of in combinatie). Fabrikanten gebruiken altijd enkel de laagst mogelijke effectieve concentratie in een product, zodat een optimale houdbaarheid en een veilige toepassing zijn gewaarborgd. Parabenen zijn zouten en esters van para-hydroxybenzoëzuur. Net als het verwante benzoëzuur hebben zij een antimicrobiële en schimmelwerende werking. Om die reden worden sommige esters al meer dan 80 jaar als conserveermiddel aan cosmetica toegevoegd. In cosmetische producten zijn toegestaan: para-hydroxybenzoëzuur (parabeen), methylparabeen, ethylparabeen, propylparabeen, butylparabeen, net als sommige van hun natrium-, kalium- en calciumzouten. In de natuur komen parabenen in veel planten voor, zoals komkommers, wortelen, uien, kersen, bosbessen of aardbeien.

---

Informatie over veilig gebruik

Overeenkomstig de Europese Cosmeticaverordening 1223/2009/EG, die van toepassing is op de gehele Europese markt, worden onder conserveermiddelen stoffen verstaan die uitsluitend of voornamelijk bedoeld zijn om de ontwikkeling van micro-organismen in het cosmetische product tegen te gaan. In Annex V van de Verordening worden de stoffen omschreven die als conserveermiddel in cosmetische producten mogen worden gebruikt. In deze zogenaamde positieve lijst van conserveermiddelen worden maximumconcentraties vastgesteld voor het gebruik van deze stoffen in cosmetische producten en hun toegestane toepassing. Conserveermiddelen worden onderzocht op hun toxicologische veiligheid, voordat zij in Annex V worden opgenomen en worden uitgebreid getest. De producenten moeten de veiligheid voor de gezondheid aantonen in uitgebreide wetenschappelijke onderzoeken. Vanuit wetenschappelijk oogpunt zijn parabenen momenteel de best onderzochte en veiligste conserveermiddelen op de markt. Het BfR (het Duits Federaal Instituut voor Risicobeoordeling) classificeert ze als veilig. In 2010 heeft het SCCS de concentraties van de afzonderlijke parabenen in cosmetische producten herzien en in mei 2013 opnieuw bevestigd dat parabenen als veilig kunnen worden geclassificeerd in de concentratie waarin ze in cosmetische producten worden gebruikt. De huidige literatuur bewijst dat parabenen in allergologisch opzicht tot de conserveermiddelen behoren met een bijzonder laag allergeen potentieel. Er zijn wel berichten over allergieën, maar als die worden gerelateerd aan de gebruiksfrequentie (veel producten op de markt worden met parabenen geconserveerd), kunnen parabenen als allergologisch gematigd worden aangemerkt.

---

Links naar wetenschappelijke beoordelingen

Advies van het SCCS (2013) over de veiligheid van propyl- en butylparabenen

Standpuntbepaling van het BfR (2011) over het gebruik van parabenen in cosmetische producten (in het Duits)

Advies van het SCCS (2010) over de veiligheid van parabenen en conserveermiddelen in cosmetica

Advies van het SCCS (2021) over de veiligheid van propylparabeen

---

Waarom hebben we het erover?

Methylparabeen wordt ervan verdacht een hormoonverstoorder te zijn. De feiten: Methylparabeen is door talrijke comités van deskundigen (Europese (1), Amerikaanse (2), Nederlandse (3)) beoordeeld, niet alleen met betrekking tot het gebruik in cosmetica, maar ook in de farmaceutische sector en de levensmiddelenindustrie. De veiligheid van het gebruik is bij toegestane concentraties steeds bevestigd. Bovendien is de huidabsorptie van methylparabeen gering. Methylparabeen is een van de 28 stoffen die ervan verdacht worden hormoonverstoorders te zijn en die door Europese deskundigen opnieuw worden geëvalueerd om alle nieuwe gegevens over hun potentieel hormonale werking te analyseren. Voor methylparabeen werd in vitro (dit zijn onderzoeken of experimenten die worden uitgevoerd op een niet-dierlijk testsysteem zoals celculteren, weefselculturen of bacteriën) een geringe oestrogene activiteit bevonden, die aanzienlijk lager is (meer dan 1000 keer) dan die van het fysiologische, menselijke referentiehormoon (oestradiol). De in-vivoresultaten (onderzoeken of experimenten uitgevoerd op zoogdieren) zijn niet eenduidig, maar ondersteunen niet de verdenken van hormoonverstorende activiteit. Hierbij moet vermeld worden dat voldoende gevoelige in vitro testen de hormonale werking van bijvoorbeeld soja (isoflavonen) hebben vastgesteld, maar dat wetenschappelijke en wetgevende instanties geen veiligheidsmaatregelen hebben getroffen voor de inname van sojagebaseerde voeding. Belangrijke punten om mee te nemen: Methylparabeen wordt door verschillende comités van deskundigen erkend als veilig voor gebruik in de concentraties die in cosmetische producten zijn toegestaan. Het wordt niet beschouwd als een hormoonverstoorder volgens de definitie van de WHO. Bronnen: (1) Adviezen van het Europees wetenschappelijk comité voor consumentenveiligheid (SCCS) a. SCCP/0873/05: https://ec.europa.eu/health/ph_risk/committees/04_sccp/docs/sccp_o_019.pdf b. Aanvullend advies over parabenen, cosmetica voor de oksels en borstkanker, SCCP/0874/05: http://www.alegesanatos.ro/dbimg/files/Parabens.pdf c. SCCP/1017/06: https://ec.europa.eu/health/ph_risk/committees/04_sccp/docs/sccp_o_074.pdf d. SCCP/1183/08: https://ec.europa.eu/health/archive/ph_risk/committees/04_sccp/docs/sccp_o_138.pdf e. SCCS/1348/10: https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/scientific_committees/consumer_safety/docs/sccs_o_041.pdf f. Verduidelijking van SCCS-advies/1348/10 in het licht van de Deense vrijwaringsclausule die het gebruik van parabenen verbiedt in cosmetische producten bestemd voor kinderen jonger dan drie jaar, SCCS/1446/11: https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/scientific_committees/consumer_safety/docs/sccs_o_069.pdf g. SCCS/1514/13: https://ec.europa.eu/health/scientific_committees/consumer_safety/docs/sccs_o_132.pdf (2) Cosmetic Ingredient Review (CIR). Gewijzigde veiligheidsbeoordeling van parabenen zoals ze worden gebruikt in cosmetica, 2020: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32723119/ (3) Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM rapport 2017-2018): Blootstelling aan, en toxiciteit van, methyl-, ethyl- en propylparaben (https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2017-0028.html)

---

Verdere informatie

Ter bevestiging van een vermoeden van een contactallergie kan deze stof routinematig worden getest in de plakproef (epicutane test) bij de dermatoloog.

---

Behoort tot de volgende stofgroepen

---

Cosmetica Regulering

Cosmetica-ingrediënten zijn wettelijk gereguleerd. Let op: er kunnen andere regels gelden voor cosmetische ingrediënten buiten de EU.