TRICLOSAN

Nederlandse Beschrijving

Triclosan; 5-Chloor-2-(2,4-dichloorfenoxy)fenol

---

Functie(s) van dit ingrediënt in cosmetische producten

ANTIMICROBIEEL

Helpt de groei van micro-organismen (bv. bacteriën en schimmels) te beperken

CONSERVEERMIDDEL

Beschermt cosmetische producten tegen microbieel bederf

DEODORANT

Vermindert of maskeert onaangename lichaamsgeuren

---

Origine

synthetisch

---

Voorkomen in cosmetica

Badtoevoegingen, deodorant, zeep, shampoo

---

Voorkomen in andere producten

Medische producten voor wondbehandeling

---

Achtergrondinformatie over het gebruik in cosmetica

Triclosan is een conserveermiddel en behoort tot de chemische stofgroep van de polychloorfenoxyfenolen; het is een witte, kristallijne vaste stof met biocide-, antiseptische en remanente desodoriserende eigenschappen. Conserveermiddelen beschermen cosmetische producten tegen microbieel bederf en leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de gezondheid van de consument. Conserveermiddelen zijn met name noodzakelijk als een cosmetische formulering water bevat omdat micro-organismen zich kunnen vestigen en vermeerderen in een aquatisch (water-bevattend) milieu. Cosmetica bevatten vaak meer dan één conserverende stof en deze conserverende systemen kunnen tegelijkertijd tegen verschillende bacteriën, gisten of schimmels inwerken. Elk van deze stoffen wordt uitvoerig getest en beoordeeld (individueel of in combinatie). Fabrikanten gebruiken altijd enkel de laagst mogelijke effectieve concentratie in een product, zodat een optimale houdbaarheid en een veilige toepassing zijn gewaarborgd.

---

Informatie over veilig gebruik

Triclosan is in het kader van de Europese wetgeving goedgekeurd als conserveermiddel in cosmetische producten. De veiligheid van triclosan is herhaaldelijk geverifieerd, voor het laatst in 2011 door het onafhankelijke wetenschappelijk comité voor consumentenveiligheid (SCCS) van de Europese Commissie. Dit betrof zowel de gebruiksveiligheid voor mensen als een mogelijke bacteriële resistentie. Het SCCS pleit voor het gebruik van triclosan als een veilig en doeltreffend werkzaam bestanddeel in cosmetische producten. In zijn nieuwe beoordeling in 2011 heeft het SCCS slechts enkele aanvullende beperkingen voorgesteld die ervoor zorgen dat het voordeel van deze antibacteriële werkzame stof behouden blijft. Als gevolg daarvan mag triclosan tot 0,3% worden gebruikt in tandpasta, handzeep, bad- en doucheproducten, deodorant, gezichtspoeder en coversticks, en ook nagelverzorgingsproducten, en tot 0,2% in mondwater. Overeenkomstig de Europese Cosmeticaverordening 1223/2009/EG, die van toepassing is op de gehele Europese markt, worden onder conserveermiddelen stoffen verstaan die uitsluitend of voornamelijk bedoeld zijn om de ontwikkeling van micro-organismen in het cosmetische product tegen te gaan. In Annex V van de Verordening worden de stoffen omschreven die als conserveermiddel in cosmetische producten mogen worden gebruikt. In deze zogenaamde positieve lijst van conserveermiddelen worden maximumconcentraties vastgesteld voor het gebruik van deze stoffen in cosmetische producten en hun toegestane toepassing. Conserveermiddelen worden onderzocht op hun toxicologische veiligheid, voordat zij in Annex V worden opgenomen en worden uitgebreid getest. De producenten moeten de veiligheid voor de gezondheid aantonen in uitgebreide wetenschappelijke onderzoeken.

---

Waarom hebben we het erover?

Triclosan wordt ervan verdacht een hormoonverstoorder te zijn en de resistentie van bacteriën tegen antibiotica te verhogen. De feiten: Het gebruik van triclosan is beperkt tot bepaalde categorieën cosmetische producten, en de concentratie ervan is beperkt. Het wordt slechts in geringe mate door de huid opgenomen, zeker wanneer het wordt gebruikt in producten die worden afgespoeld. Om de dosis zonder effect te overschrijden, zou men dus dagelijks 4 deodorantsticks, of 2 hele stukken zeep moeten verbruiken (voor een vrouw van 57 kg, gemiddeld gewicht). In-vitro-onderzoeken tonen een hormoonverstorend potentieel aan op oestrogenen, androgenen en de schildklieras. Een effect op hormoonreceptoren op cellen in een laboratoriumomgeving staat echter niet gelijk aan een verstoring van het endocriene systeem in een levend organisme. Bovendien zijn de in-vivo-onderzoeken tegenstrijdig, niet reproduceerbaar en ze kunnen voor wat de schildklieras betreft niet worden overgenomen voor mensen. De endocriene verstoring van triclosan is dus niet in vivo bevestigd. Hierbij mogen we niet vergeten dat soja ook een dergelijk effect heeft, zonder dat de consumptie daarvan verboden is. Hoewel triclosan in vitro een effect lijkt te hebben op de resistentie van bacteriën tegen antibiotica, hebben onderzoeken in het milieu geen toename van de resistentie bevestigd. Belangrijke punten om mee te nemen: Het gebruik van triclosan in cosmetische producten is zeer zeldzaam, hoewel het bij toegestane concentraties als veilig voor de menselijke gezondheid wordt beschouwd. Zoals voor alle conserveermiddelen geldt, is het gebruik van triclosan in cosmetische producten sterk gereglementeerd. Hoewel verder onderzoek nodig is, bevestigen de huidige gegevens niet dat triclosan in vivo een hormoonverstorende werking heeft, noch dat de resistentie van bacteriën in het milieu toeneemt.

---

Verdere informatie

Ter bevestiging van een vermoeden van een contactallergie kan deze stof routinematig worden getest in de plakproef (epicutane test) bij de dermatoloog.

---

Behoort tot de volgende stofgroepen