Szczegóły
TITANIUM DIOXIDE (NANO)
Nazwa / opis
Dwutlenek tytanu (Nano)
Funkcja(-e) tego składnika w produktach kosmetycznych
FILTR FIZYCZNY UV (ABSORBER UV)
Chroni produkt kosmetyczny przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem światła UV
FILTR UV (SUBSTANCJA PROMIENIOCHRONNA)
Chroni skórę lub włosy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV
Występowanie w kosmetykach
Przede wszystkim jako pigment wykazujący wysoką absorpcję w zakresie promieniowania UV w kosmetykach promieniochronnych, jak również w różnych produktach do pielęgnacji skóry z ochroną przed UV, np. kremach na dzień.
Występowanie w innych produktach
Dwutlenek tytanu (nie nano) jest powszechnie stosowany jako biały pigment, np. w farbach, powłokach i tworzywach sztucznych.
Ogólne informacje na temat stosowania w kosmetykach
Dwutlenek tytanu jest białym nieorganicznym (mineralnym) ciałem stałym. W przyrodzie dwutlenek tytanu występuje powszechnie w postaci minerałów rutylu i ilmenitu. Dwutlenek tytanu jest bardzo stabilny (obojętny) chemicznie i termicznie oraz nierozpuszczalny. W kosmetykach jest często pokrywany innymi substancjami (np. aluminium lub związkami silikonowymi), co poprawia dyspergowalność (mieszanie) w formułach kosmetycznych, optymalizuje zakres pochłaniania promieniowania UV, jak również zmniejsza właściwości fotokatalityczne. Dwutlenek tytanu jest mineralnym filtrem UV-BB (filtr szerokopasmowy), który chroni skórę zarówno przed promieniowaniem UV-B, jak i UV-A i może pochłaniać promieniowanie UV od 280 do 400 nm. Dopuszczalne maksymalne stężenie wynosi 25%. Dwutlenek tytanu (nano) tworzy na powierzchni skóry film ochronny, który rozprasza i pochłania promieniowanie słoneczne. W ten sposób skóra jest chroniona przed promieniowaniem UV i jego szkodliwymi skutkami (oparzenia słoneczne, uszkodzenia DNA, starzenie się skóry itp.) Dzięki połączeniu z innymi substancjami promieniochronnymi (rozpuszczalne organiczne filtry UV) można uzyskać szczególnie dobre efekty ochrony przed promieniowaniem. Dwutlenek tytanu (nano) w preparatach z filtrem przeciwsłonecznym jest niewidoczny dla ludzkiego oka, nie pozostawia białego filmu na skórze, co pozwala na obfitszą aplikację. Ponadto ma lepsze działanie promieniochronne niż biały pigment i charakteryzuje się optymalną tolerancją przez skórę. Substancje promieniochronne (filtry UV) minimalizują niepożądany wpływ promieniowania UV na skórę i dlatego są ważnym składnikiem preparatów z filtrem przeciwsłonecznym (kosmetyków promieniochronnych). Chroniąc skórę przed niebezpiecznym promieniowaniem UV, przyczyniają się do zapobiegania przedwczesnemu starzeniu się oraz chorobom skóry (w tym nowotworom skóry). Rozróżnia się 2 typy substancji promieniochronnych: rozpuszczalne organiczne filtry UV oraz filtry oparte na pigmentach mineralnych i/lub organicznych. Podczas gdy rozpuszczalne organiczne filtry UV pochłaniają promieniowanie UV, przekształcają je w ciepło i tworzą niewidzialną tarczę ochronną w górnej warstwie skóry, filtry UV na bazie pigmentów odbijają, rozpraszają i pochłaniają promieniowanie słoneczne już na powierzchni skóry.
Informacje na temat bezpiecznego stosowania
Zgodnie z Rozporządzeniem UE dotyczącym produktów kosmetycznych [Rozporządzenie (WE) nr 1223/2009], które obowiązuje na całym rynku UE, filtry UV definiuje się jako substancje promieniochronne, czyli substancje przeznaczone wyłącznie lub głównie do ochrony skóry przed niektórymi rodzajami promieniowania ultrafioletowego przez pochłanianie, odbijanie lub rozpraszanie tego promieniowania. W załączniku VI do rozporządzenia określono substancje, które mogą być stosowane w produktach kosmetycznych jako substancje promieniochronne (filtry UV) wraz z maksymalnym dopuszczalnym stężeniem tych substancji w produktach kosmetycznych oraz ewentualnymi dodatkowymi warunkami ich stosowania. Przed włączeniem substancji do załącznika VI, filtry UV są oceniane pod kątem bezpieczeństwa toksykologicznego i poddawane kompleksowym badaniom. Producenci muszą udowodnić bezpieczeństwo dla zdrowia w szeroko zakrojonych badaniach naukowych. Jeżeli pojawią się nowe dane naukowe, zatwierdzone już substancje podlegają ponownej ocenie, a wykaz jest odpowiednio aktualizowany.
Linki do ocen naukowych
Opinia uzupełniająca SCCS (2018) dotycząca dalszych materiałów powlekających
Wcześniejsza opinia SCCNFP (2000)
Dlaczego o tym dyskutujemy?
Podejrzewa się, że dwutlenek tytanu w postaci nanocząstek (forma nano) ma działanie rakotwórcze na drogi oddechowe (inhalacja) i pokarmowe (4). Fakty: Dwutlenek tytanu w postaci nanocząsteczek jest dopuszczony do stosowania jako filtr przeciwsłoneczny (filtr UV). Zapewnia skuteczną ochronę przeciwsłoneczną bez pozostawiania białych śladów na skórze po aplikacji. Stosowany jako filtr UV jest bezpieczny, ponieważ penetracja dwutlenku tytanu (nano) przez warstwy skóry jest bardzo ograniczona (pozostaje w powierzchniowych warstwach skóry i nie wnika w głąb) (1). Kilka komisji eksperckich (europejskich, duńskich (2)) potwierdziło w ten sposób bezpieczeństwo stosowania dwutlenku tytanu w formie nano jako filtra przeciwsłonecznego w produktach kosmetycznych. Forma nano nie jest jednak dozwolona w produktach kosmetycznych, które mogą być wdychane (spraye, pudry sypkie). Badania wykazały rakotwórczy potencjał dwutlenku tytanu na drodze oddechowej, tj. podczas wdychania (3). Kluczowe punkty do zapamiętania: Stosowanie dwutlenku tytanu w postaci nano jako filtra UV w produktach przeciwsłonecznych aplikowanych na skórę jest uznawane za bezpieczne w dozwolonych stężeniach. Źródła: (1) Francuska Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Leków i Produktów Medycznych (ANSM/ ex-AFSSAPS): “Etat des connaissances relatif aux nanoparticules de dioxyde titane et d'oxyde de zinc dans les produits cosmétiques en termes de pénétration cutanée, de génotoxicité et de cancérogenèse” / State of knowledge on titanium dioxide and zinc oxide nanoparticles in cosmetic products in terms of skin penetration, genotoxicity and carcinogenesis (2011) (Stan wiedzy na temat nanocząstek dwutlenku tytanu i tlenku cynku w produktach kosmetycznych pod kątem penetracji skóry, genotoksyczności i kancerogenezy (2011)): https://archiveansm.integra.fr/var/ansm_site/storage/original/application/af86f9684f0e2810a7cf1d5b0cefb0d5.pdf (2) Duńska Agencja Ochrony Środowiska (EPA): Occurrence and effects of nanosized anatase titanium dioxide in consumer products Environmental Project N°1603 (2014) (Występowanie i skutki nanometrycznego anatazu ditlenku tytanu w produktach konsumenckich Projekt środowiskowy nr 1603 (2014)): https://mst.dk/service/publikationer/publikationsarkiv/2015/mar/occurrence-and-effects-of-nanosized-anatase-titanium-dioxide-in-consumer-products/ (3) Opinia Komitetu ds. Oceny Ryzyka (RAC) (2017): https://echa.europa.eu/documents/10162/682fac9f-5b01-86d3-2f70-3d40277a53c2 (4) EFSA: EFSA Journal 2021;19(5):6585 https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2021.6585
Należy do następujących grup substancji
Regulacje dotyczące kosmetyków
Składniki kosmetyków podlegają regulacjom prawnym. Należy pamiętać, że w przypadku składników kosmetycznych, poza UE mogą obowiązywać inne przepisy.