ZINC OXIDE (NANO)

Nazwa / opis

Tlenek cynku (nano)

---

Funkcja(-e) tego składnika w produktach kosmetycznych

FILTR FIZYCZNY UV (ABSORBER UV)

Chroni produkt kosmetyczny przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem światła UV

FILTR UV (SUBSTANCJA PROMIENIOCHRONNA)

Chroni skórę lub włosy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV

---

Występowanie w kosmetykach

Przede wszystkim jako pigment wykazujący wysoką absorpcję w zakresie promieniowania UV w kosmetykach promieniochronnych, jak również w różnych produktach do pielęgnacji skóry z ochroną przed UV, np. kremach na dzień.

---

Występowanie w innych produktach

Tlenek cynku (nie nano) jest tradycyjnie stosowany jako biały pigment ("biel cynkowa") w farbach, jako substancja pomocnicza w produkcji gumy, a także do produkcji szkła i wyrobów ceramicznych. Tlenek cynku jest również stosowany w kremach i maściach do leczenia ran.

---

Ogólne informacje na temat stosowania w kosmetykach

Tlenek cynku jest białym, nieorganicznym (mineralnym) ciałem stałym. W przyrodzie występuje w postaci minerału cynkitu (czerwona ruda cynku). Jest stabilny termicznie i tylko w niewielkim stopniu rozpuszcza się w wodzie. Czasami jest pokrywany innymi substancjami stosowanymi w kosmetyce (głównie związkami silikonowymi), co poprawia dyspergowalność (mieszanie) w formułach kosmetycznych. Tlenek cynku jest mineralnym filtrem UV-BB (filtr szerokopasmowy), który chroni skórę zarówno przed promieniowaniem UV-B, jak i UV-A i może pochłaniać promieniowanie UV od 280 do 400 nm. Dopuszczalne maksymalne stężenie wynosi 25 %. Nanotlenek cynku osadza się jako film ochronny na wierzchniej warstwie skóry, rozpraszając i pochłaniając promieniowanie słoneczne. W ten sposób skóra jest chroniona przed promieniowaniem UV i jego szkodliwymi dla zdrowia skutkami (oparzenia słoneczne, uszkodzenia DNA, starzenie się skóry itp.). W wyniku połączenia z innymi substancjami promieniochronnymi (rozpuszczalne organiczne filtry UV) można uzyskać szczególnie dobre efekty ochrony przed promieniowaniem. Tlenek cynku (nano) w produktach promieniochronnych jest niewidoczny dla ludzkiego oka, nie pozostawia białego filmu na skórze, co pozwala na obfitszą aplikację. Forma nano ma znacznie lepsze właściwości promieniochronne niż biały pigment i charakteryzuje się optymalną tolerancją skórną. Substancje promieniochronne (filtry UV) minimalizują niepożądany wpływ promieniowania UV na skórę i dlatego są ważnym składnikiem preparatów z filtrem przeciwsłonecznym (kosmetyków promieniochronnych). Chroniąc skórę przed niebezpiecznym promieniowaniem UV, przyczyniają się do zapobiegania przedwczesnemu starzeniu się oraz chorobom skóry (w tym nowotworom skóry). Rozróżnia się 2 typy substancji promieniochronnych: rozpuszczalne organiczne filtry UV oraz filtry oparte na pigmentach mineralnych i/lub organicznych. Podczas gdy rozpuszczalne organiczne filtry UV pochłaniają promieniowanie UV, przekształcają je w ciepło i tworzą niewidzialną tarczę ochronną w górnej warstwie skóry, filtry UV na bazie pigmentów odbijają, rozpraszają i pochłaniają promieniowanie słoneczne już na powierzchni skóry.

---

Informacje na temat bezpiecznego stosowania

Zgodnie z Rozporządzeniem UE dotyczącym produktów kosmetycznych [Rozporządzenie (WE) nr 1223/2009], które obowiązuje na całym rynku UE, filtry UV definiuje się jako substancje promieniochronne, czyli substancje przeznaczone wyłącznie lub głównie do ochrony skóry przed niektórymi rodzajami promieniowania ultrafioletowego przez pochłanianie, odbijanie lub rozpraszanie tego promieniowania. W załączniku VI do rozporządzenia określono substancje, które mogą być stosowane w produktach kosmetycznych jako substancje promieniochronne (filtry UV) wraz z maksymalnym dopuszczalnym stężeniem tych substancji w produktach kosmetycznych oraz ewentualnymi dodatkowymi warunkami ich stosowania. Przed włączeniem substancji do załącznika VI, filtry UV są oceniane pod kątem bezpieczeństwa toksykologicznego i poddawane kompleksowym badaniom. Producenci muszą udowodnić bezpieczeństwo dla zdrowia w szeroko zakrojonych badaniach naukowych. Jeżeli pojawią się nowe dane naukowe, zatwierdzone już substancje podlegają ponownej ocenie, a wykaz jest odpowiednio aktualizowany.

---

Linki do ocen naukowych

Opinia SCCS (2012) w sprawie bezpieczeństwa jako składnika kosmetycznego

Uzupełnienie (2013) do opinii SCCS

---

Dlaczego o tym dyskutujemy?

Podejrzewa się, że tlenek cynku w postaci nanocząstek jest genotoksyczny (toksyczny przez mutację genów) i rakotwórczy. Fakty: Nanocząsteczki cynku nie są wchłaniane przez skórę i dlatego nie przenikają do organizmu. Ryzyko związane ze stosowaniem tlenku cynku w postaci nano w dozwolonych stężeniach uważa się zatem za zerowe. Przypominamy, że zatwierdzenie surowców kosmetycznych w Europie opiera się na analizie ryzyka. Aby zilustrować tę koncepcję, weźmy przykład lwa (niebezpieczeństwo). Jeśli jest w klatce, a publiczność jest na zewnątrz (nie ma narażenia na niebezpieczeństwo), ryzyko wynosi zero. Jeśli osoba znajduje się w klatce z lwem (poważne narażenie na niebezpieczeństwo), ryzyko jest bardzo wysokie. W przypadku tlenku cynku w postaci nano, jego stosowanie na skórę uważa się za pozbawione ryzyka ze względu na brak narażenia organizmu. Ponadto zakazane jest stosowanie nanocząstek tlenku cynku w produktach kosmetycznych, które mogą prowadzić do inhalacji (np. aerozole czy pudry sypkie). Kluczowe punkty do zapamiętania: Ponieważ nanocząstki tlenku cynku nie są wchłaniane przez skórę, ich stosowanie w produktach kosmetycznych w dozwolonych stężeniach jest bezpieczne.

---

Należy do następujących grup substancji

---

Regulacje dotyczące kosmetyków

Składniki kosmetyków podlegają regulacjom prawnym. Należy pamiętać, że w przypadku składników kosmetycznych, poza UE mogą obowiązywać inne przepisy.